| Description |
Mang dấu ấn của thời kì công xã nguyên thuỷ nên sử thi - Hơmon gắn với tên tuổi những anh hùng thần thoại của dân tộc Ba na như Diông, Dư, Dăm Noi… Hơ mon là một hệ thống hoàn chỉnh, gồm nhiều khúc, đoạn, hợp thành. Nhưng các khúc đoạn này có thể tách rời, giữ vị trí tương đối độc lập. Các khúc đoạn liên quan đến ba sự kiện, nhiệm vụ trọng đại của của người anh hùng thần thoại là lấy vợ, lao động và đánh giặc. Ngôn ngữ của Hơ mon mang tính ví von, giàu hình ảnh, nhạc điệu.
Cách thức thể hiện của Hơ mon là hát kể, bao gồm: hát ngâm (với dạng văn vần) và hát nói (với dạng văn xuôi). Nghệ nhân diễn xướng vừa hát kể vừa dùng các động tác, cử chỉ cơ thể và nét mặt để diễn tả sự việc, tâm lí của nhân vật. Do đó, họ đóng vai trò quan trọng trong hình thành, lưu truyền và truyền dạy sử thi.
Không gian, môi trường diễn xướng của Hơ mon là nhà rông, rẫy, nhà riêng khi diễn ra các nghi thức cúng lễ cộng đồng, nghi lễ gia đình như cưới hỏi, lễ bỏ mả… Nghệ nhân Hơ mon có thể ngồi hoặc nằm để diễn xướng tuỳ từng bối cảnh. Một Hơmon có thể kéo dài trong nhiều đêm, phụ thuộc vào sự hứng thú của công chúng, khả năng dẫn dắt, kể chuyện tài tình của nghệ nhân.
|
