| Description |
Hát trống quân xuất hiện ở Bùi Xá từ thời nhà Trần, thế kỉ XIII. So với các địa phương khác, ở làng Bùi Xá, hát trống quân có bản sắc riêng khi người hát biến tấu theo lối văn thập cửu (10/9 hoặc 11/9) nhưng vẫn giữ được tiết tấu lục bát của trống quân nói chung. Hát trống quân Bùi Xá chịu ảnh hưởng sâu sắc, mang âm hưởng của nghệ thuật hát Quan họ cổ vùng Kinh Bắc. Do đó, Trống quân làng Bùi còn được gọi là “Quan họ thứ 2”.
Một cuộc hát trống quân gồm các bước: chào, mừng, chúc, hỏi, giao duyên và giã bạn. Chủ đề trong các bài hát trống quân cũng rất phong phú như: lao động sản xuất, thời tiết, thiên nhiên, ứng xử xã hội, tình cảm gia đình, bạn bè, trai gái… Hiện nay, người dân làng Bùi Xá sưu tầm được hơn 130 bài hát trống quân.
Xưa, trống quân là chiếc trống đất, được làm bằng 2 cọc tre khoảng 1m và một sợi dây thừng gác ngang, giữa sợi dây buộc thanh tre vuông góc, 1 đầu chống lên miếng ván mỏng đặt hờ trên 1 hố đất bằng miệng chum, bên trong đổ vỏ ốc. Khi hát, bên nào dứt câu thì đánh vào dây đặt đầu cọc. Nay, trống quân được cải tiến, gồm một thanh gỗ nằm ngang, hai bên có hai cọc, một bên là liền anh đứng, một bên là liền chị đứng. Hai cọc được nối với nhau bằng sợi dây thép. Chính giữa sợi dây đặt một cái trống, mặt rỗng úp xuống thanh ngang, mặt đáy sát sợi dây. Người nhạc công gõ vào đầu dây ở phía cọc, dây bật vào đáy trống kêu thành tiếng. Tiếng trống quân giữ vai trò cầm nhịp cuộc hát. Nguyên tắc hát là: Chào - Mừng -Chúc - Hỏi. |
